CÁC BẬC CHUYỂN HOÁ
- Trong hệ thống âm nhạc, các bậc cơ bản đều có thể nâng cao hoặc hạ thấp nửa cung hoặc một cung. Những âm được nâng cao hoặc hạ thấp như vậy gọi là những bậc chuyển hoá.
- Trên đàn piano, phím trắng là các bậc cơ bản, phím đen là các bậc chuyển hoá.
DẤU HOÁ
- Khi một âm được nâng cao lên nửa cung gọi là Thăng (kí hiệu #), nếu nâng cao lên một cung gọi là thăng kép (kí hiệu x).
- Khi một âm hạ thấp xuống nửa cung gọi là Giáng (kí hiệu b), nếu hạ thấp xuống một cung gọi là giáng kép (kí hiệu bb). Ví dụ:
- Các bậc chuyển hoá được gọi theo tên của các bậc cơ bản cùng với các kí hiệu thăng, giáng.
- Nốt nhạc đang thăng hoặc giáng, nếu muốn trở lại độ cao cơ bản, phải dùng dấu hoàn (còn gọi là dấu bình). Ví dụ:
- Ví dụ khác:
- Các kí hiệu thăng, giáng, thăng kép, giáng kép, hoàn gọi là các dấu hoá.
- Để viết tên nốt nhạc bằng chữ cái La-tinh có dấu thăng, giáng, khi đó dấu thăng được thay bằng chữ is, thăng kép thay bằng isis, giáng thay bằng es, giáng kép thay bằng eses. Ví dụ:
HOÁ BIỂU VÀ DẤU HOÁ BẤT THƯỜNG
- Bài hát có hoá biểu một dấu giáng:
- Bài hát có hoá biểu ba dấu thăng:
- Ví dụ bài hát có hoá biểu một dấu thăng:
- Dấu hoá bất thường không có hiệu lực với nốt cao hơn (hoặc thấp hơn) quãng tám đứng sau nó trong ô nhịp. Nếu muốn, những nốt đó cũng phải viết thêm dấu hoá. Ví dụ:
- Dấu hoá bất thường còn có hiệu lực với cả nốt nhạc ở nhịp sau, trong trường hợp nó được nối với nốt nhạc bị hoá ở nhịp trước. Ví dụ
- Ví dụ:
TRÙNG ÂM
- Các âm có độ cao bằng nhau nhưng khác nhau về cách viết gọi là trùng âm. Hệ thống bình quân chia quãng tám thành 12 nửa cung bằng nhau nên ở cùng một bậc chuyển hoá nó có thể là âm nâng cao của bậc cơ bản ở dưới nó nửa cung mà cũng có thể là âm hạ thấp của bậc cơ bản ở trên nó nửa cung.